διαδρομή

Αναδημοσιεύω το παρακάτω άρθρο από το Αρχείο (28-4-2010) της διαδρομής,το οποίο είναι επικαιρότατο και σήμερα (6-4-2016)

 Γράφει ο δικηγόρος Θανάσης Τσιώκος-Πλαπούτας

–To χρήμα μπορεί να οριστεί ανάλογα με τις διάφορες λειτουργίες που επιτελεί: ως απόθεμα πλούτου, ως μέτρο αξίας, ως μέσο πληρωμής και συναλλαγής. Μερικούς ή και όλους αυτούς του ρόλους τους έπαιζαν ορισμένα αγαθά, και ιδίως τα μέταλλα και τα σιτηρά, πολύ πριν εμφανιστεί το νόμισμα.

Η χρήση νομίσματος οδήγησε στη μετάδοση αξιών και ιδεών, μεταξύ πεδίων όπως η προίκα, το πρόστιμο, το δώρο, οι πληρωμές από και προς το κράτος, οι εμπορικές συναλλαγές.    

-Νόμισμα ονομάζεται ένας τύπος μεταλλικού χρήματος που ακολουθεί συγκεκριμένο σταθμητικό κανόνα και φέρει παράσταση.

Η αρχαία ελληνική νομισματική παράδοση εξαπλώθηκε μέχρι την Ινδία και την Βρεττανία. Ο Ξενοφάνης ισχυρίζεται ότι η νομισματοκοπία είναι λυδική εφεύρεση επειδή η Λυδία διέθετε τις φυσικές πηγές του  ήλεκτρου, του κράματος χρυσού και αργύρου, από το οποίο ήταν φτιαγμένα τα πρώτα νομίσματα.

 Αλλά ακριβέστερα η νομισματοκοπία γεννήθηκε εκεί όπου υπήρχε αλληλεπίδραση μεταξύ λυδικού και ελληνικού πολιτισμού. Η λυδική τέχνη ήταν βαθύτατα επηρεασμένη από την τεχνοτροπία των Ελλήνων της Ανατολής, ενώ η πρωτεύουσα της Λυδίας, οι Σάρδεις,  διέθετε ακόμα και αγορά.

Οι ειδικοί χρονολογούν το αρχαιότερο στρώμα νομισμάτων που βρέθηκε στις ανασκαφές στο ναό της Αρτέμιδος στην ΄Εφεσο γύρω στο 560 π.Χ. Για την κατασκευή του ναού  συνεισέφερε  και ο βασιλιάς της Λυδίας Κροίσος.

Η νομισματοκοπία έγινε ένα από τα χαρακτηριστικά φαινόμενα του αρχαίου ελληνικού κόσμου. Κατά τον 6^ο αιώνα π.Χ. έγινε ριζική μεταμόρφωση της πόλεως:

-Η αλληλεπίδραση των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών  αλλαγών ήταν πολυσύνθετη. Η εξάπλωση της νομισματοκοπίας μπορεί να θεωρηθεί όχι μόνον αποτέλεσμα αυτών των αλλαγών αλλά και ενεργός παράγοντας στην όλη διαδικασία.

Η ανταπόδοση, η ανακατανομή και το συναλλακτικό εμπόριο θεωρούνται, επωφελώς, «ιδανικοί τύποι» για να χαρακτηρίσουν την επικρατούσα οικονομική δραστηριότητα.

Η «εξελιγμένη» αγορά (700-600 π.Χ.) εκτός από τον εμπορικό της ρόλο είχε και ρόλο πολιτικό, δικαστικό,  κοινωνικό και θρησκευτικό. Το Σώμα των πολιτών αναδιοργανώθηκε ριζικά υπό την αιγίδα της πόλεως (νομοθεσία Σόλωνος, Μεταρρυθμίσεις Κλεισθένη).

Οι σχέσεις ισχύος πήραν μορφή θεσμών και άνοιγε ο δρόμος για την δημοκρατία.

Η ανάπτυξη της κρατικής Αρχής ευνόησε το νόμισμα, που το εξέδιδε το κράτος, ο οποίο είχε γίνει ο εγγυητής του .

Η ανάπτυξη της νομισματοκοπίας είναι μια μόνο  όψη μιας τάσης, κατά την αρχαϊκή εποχή, να οριστούν αξίες και να καθιερωθούν πρότυπα που θα μπορούσαν να επιβληθούν.

Εξού και η σημασιολογική σχέση ανάμεσα στο νόμισμα και στο νόμο. Νόμισμα: κομμάτι από μέταλλο (στρογγυλό) με δύο επίπεδες πλευρές, που φέρουν ανάγλυφες παραστάσεις, το οποίο κυκλοφορείται επίσημα από το κράτος, κυρίως ως χρηματική μονάδα μικρής ανταλλακτικής αξίας, δηλαδή η βασική χρηματική μονάδα κράτους ,αυτή που χρησιμεύει για τον καθορισμό των αξιών.

Νομίζω: έχω τη συνήθεια, παραδέχομαι ως νόμιμο.

 Νόμος: νέμω,μοιράζω, διανέμω, κατέχω ένα πράγμα και απολαμβάνω τα ωφελήματα που μου προσφέρει, εκμεταλλεύομαι κάτι κατά τρόπο παράνομο ή καταχρηστικό για το προσωπικό μου συμφέρον.

Νομός: το ζεύγος των τονικών παρωνύμων: νόμος-νομός διαφοροποιήθηκε σημασιολογικά, αφού ο νόμος πήρε τη σημασία της κανονιστικής αρχής, η οποία ορίζεται ως κανόνας για τους υπηκόους μιας εξουσίας, ο δε νομός δήλωσε  τη διοικητική διαίρεση  εντός της οποίας ασκείται και έχει ισχύ η εξουσία αυτή.

Νόμος «είναι  η κατά ορθό λόγο διανομή του νου» (την του νου  διανομήν  νόμον ονομάζομεν λέει ο Πλάτων).

Και κατά τον Δημοσθένη: «νόμος είναι πρόταση κρίσεως φωτισμένων ανθρώπων και κοινή συμφωνία των πολιτών, με την τήρηση της οποίας αρμόζει να ζουν οι πολίτες».

Η διάδοση του νομίσματος πιθανότατα προώθησε τη διαδικασία εμπορευματοποίησης καθώς και την  κοινωνική και πολιτική αλλαγή από την οποία αυτή προήλθε.

Ο Ξενοφώντας λέει  στο περί  «Προσόδων ή Πόροι» ότι η πόλη είναι το κατ΄εξοχήν σταθερό και μακροχρόνιο από τα ανθρώπινα δημιουργήματα. Όταν οι πόλεις ευημερούν οι άνθρωποι έχουν μεγάλη ανάγκη αργύρου, οι άνδρες θέλουν να το ξοδεύουν για ωραία όπλα, για δυνατά άλογα, για σπίτια και μεγαλοπρεπείς δημιουργίες, ενώ οι γυναίκες  στρέφονται σε πολυτελείς ενδυμασίες και χρυσά στολίδια. Σε περίπτωση που οι πόλεις εξασθενίσουν εξαιτίας αφορίας των καρπών ή πολέμου και ακόμα περισσότερο αν γίνει η γη ανενεργή, έχουν ανάγκη νομίσματος και για τα απαραίτητα και για τους βοηθούς».

Για δε τους αισχροκερδείς  λέει στον «Οικονομικό» ότι οι νόμοι  των «σπουδαίων νομοθετών», Δράκοντα και  Σόλωνα προβλέπανε να δίνεται ικανοποίηση για τι κλοπές, και ότι αυτοί που αποδεικνύονται ένοχοι να δένονται με αλυσίδες και όσοι συλλαμβάνονται να επιχειρούν την πράξη να θανατώνονται.

 «Είναι φανερό, επισημαίνει, ότι νομοθετούσαν με αυτόν τον τρόπο για να τιμωρείται η αισχροκέρδεια» με αντικειμενικό σκοπό να ευημερεί η Αθήνα, δια των μεταλλείων αργύρου, δια των ναυπηγείων κλπ. και να αποφεύγει ,δια της τήρησης των νόμων, τις οικονομικές κρίσεις….

Κάπως έτσι από τα βάθη του χρόνου φθάσαμε από την Ελλάδα και την Αθήνα, την κοιτίδα του πολιτισμού,  στην σύγχρονη παγκοσμιοποίηση και στους αισχροκερδείς και κερδοσκόπους όπου γης, στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Παγκόσμια Τράπεζα, που εδρεύουν στη Ν.Υόρκη, στην ΕΚΤ (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα), στην Γενική Συμφωνία Δασμών και Εμπορίου (GATT), στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) έως και στο  spread…

Τι είναι τελικά το spread; Γιατί εν τέλει δυσκολευόμαστε πλέον να δανειστούμε ως χώρα και προσφέρουμε ολοένα και υψηλότερα επιτόκια σε όσους αγοράζουν ελληνικά ομόλογα;

Από τον 14ο αιώνα, όταν η Φλωρεντία και οι άλλες ιταλικές πόλεις-κράτη δημιούργησαν τα πρώτα ομόλογα προκειμένου να χρηματοδοτήσουν τους ιδιωτικούς στρατούς (τους  Condottieri) που διεξήγαγαν τους μεταξύ τους πολέμους, έχουν περάσει περισσότερο από 500 έτη.

Επειδή, αν δεν πληρώνονταν, οι Condotierri θα προσχωρούσαν  στον αντίπαλο που είχε χρήματα, οι Ιταλοί εξέδωσαν ομόλογα.

 Δανείζονταν δηλαδή από τους πλούσιους  για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Οι επενδυτές θα έπαιρναν πίσω όλα τα χρήματά τους στη λήξη του ομολόγου, αλλά και ένα ετήσιο επιτόκιο. Τα συγκεκριμένα ομόλογα μπορούσαν να πουληθούν και σε τρίτους, οπότε ακόμα και άνθρωποι από τη μεσαία τάξη κατάφεραν να εξασφαλίσουν κάποια απόδοση για τα χρήματά τους. Εκείνη την εποχή, στις ιταλικές πόλεις σχεδόν οι πάντες συζητούσαν για τα ομόλογα και την απόδοσή τους, δηλαδή το ετήσιο επιτόκιο που προσέφεραν στους αγοραστές, καθώς είχαν δημιουργηθεί βουνά δανείων. Ακόμα και οι φτωχοί που δεν μπορούσαν να αγοράσουν ομόλογα υφίσταντο σκληρή φορολογία προκειμένου το κράτος να πληρώνει τους πιστωτές του.

Σήμερα, παντού στην Ελλάδα, ακούμε για τα περίφημα spreads, για τα ομόλογα και για άλλα σύνθετα χρηματοοικονομικά προϊόντα, όπως τα CDS.
Τα CDS είναι  συμβόλαια αντιστάθμισης πιστωτικού κινδύνου (credit default swap),  αγοράζονται για την παροχή προστασίας από ενδεχόμενη χρεοκοπία ενός εκδότη ομολόγων. Τα CDS δημιουργήθηκαν απο την JP Morgan την δεκαετία του 1990 με σκοπό να προστατεύσει τους επενδυτές απο την κρίση στην Ασία.

 Με την αγοραπωλησία ενος CDS ο αγοραστής κάνει περιοδικές πληρωμές στον πωλητή και σε αντάλλαγμα λαμβάνει κάποιο αντίτιμο σε περίπτωση που o εκδότης ομολόγου χρεοκοπήσει.

 Η αξία ενός CDS αποτελεί μια ένδειξη της πιστοληπτικής ικανότητας της εταιρείας.Πολλοί είναι αυτοί που χαρακτηρίζουν τα CDS ως ηθικούς αυτουργούς της κρίσης.

  Στην περίπτωση της Lehman, υποστηρίζεται ότι η αύξηση των CDS που αφορούσαν την επενδυτική τράπεζα οδήγησε στην αύξηση του φόβου για την πιστοληπτική της ικανότητα και κατ΄επέκταση στην επίσπευση της κατάρρευσης της . Λίγες μέρες πριν την ανακοίνωση της χρεωκοπίας της, το πενταετές CDS της Lehman διαπραγματευόταν στα 700 bps, προαναγγέλλοντας την επερχόμενη χρεωκοπία.

Το δε spread είναι η διαφορά επιτοκίου (της απόδοσης που προσφέρεται στους επενδυτές) μεταξύ των ομολόγων δύο διαφορετικών χωρών.
Στην περίπτωση της Ελλάδας το spread είναι η διαφορά μεταξύ του επιτοκίου που δανείζεται η Γερμανία και του επιτοκίου με το οποίο δανείζεται η Ελλάδα. Η Γερμανία δανείζεται σήμερα εκδίδοντας ομόλογα που προσφέρουν απόδοση 3,07% και η Ελλάδα με απόδοση περίπου  το 7%. Συνεπώς, το spread είναι 4% ή 400 μονάδες βάσης. Και χρησιμοποιείται η σύγκριση με τη Γερμανία γιατί είναι η μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης και θεωρείται από τις πλέον σταθερές και χαμηλού ρίσκου.

Με άλλα λόγια, όσο πιο σταθερή θεωρείται μία οικονομία (και όσο πιο σίγουροι αισθάνονται οι επενδυτές πως θα πάρουν πίσω τα λεφτά τους) τόσο χαμηλότερη είναι η διαφορά από την απόδοση του γερμανικού ομολόγου, δηλαδή το spread. Οταν οι επενδυτές αγοράζουν γερμανικά ομόλογα, αισθάνονται ασφαλείς με απόδοση 3,07%. Για να αγοράσουν ελληνικά θέλουν μεγαλύτερες εξασφαλίσεις, δηλαδή μεγαλύτερο επιτόκιο και spread, και έτσι φτάνουμε στο επιτόκιο του 7%, δηλαδή σε spread άνω των 400 μονάδων βάσης έναντι των γερμανικών ομολόγων.

Δηλαδή το Spread ουσιαστικά μετράει την διαφορά μεταξύ δύο πραγμάτων ή δύο τιμών. Στην περίπτωση της Ελληνικής οικονομίας και της τρέχουσας επικαιρότητας, το Spread (αυτό που ανεβοκατεβαίνει καθημερινώς) αναφέρεται στην διαφορά των επιτοκίων με τα οποία δανείζεται η Ελλάδα σε σχέση με τα επιτόκια που πληρώνει η Γερμανία για τον δικό της δανεισμό.

 Εν παρενθέσει  πρέπει να επισημανθεί, όπως λένε με σαφήνεια οι ειδικοί, ( ο νομπελίστας J.E.Stiglitz κ.α), ότι αν μια χώρα εισάγει περισσότερα από όσα εξάγει, έχει δηλαδή εμπορικό  έλλειμμα, μια άλλη χώρα θα πρέπει να εξάγει περισσότερα από όσα εισάγει, έχει δηλαδή εμπορικό πλεόνασμα, όπως γίνεται με την Γερμανία. Το άθροισμα όλων των ελλειμμάτων στον κόσμο πρέπει να ισούται με το άθροισμα όλων των πλεονασμάτων.
Εάν η Γερμανία διατηρεί τα πλεονάσματά της, τότε το πρόβλημα του ελλείμματος αναγκαστικά θα χτυπήσει κάποια άλλη χώρα.

Τα μεγάλα ελλείμματα μιας χώρας δημιουργούν μεγάλο πρόβλημα γιατί η χώρα πρέπει να δανείζεται χρόνο με τον χρόνο. ΄Ετσι είναι αναγκασμένη να ξοδεύει όσα δανείζεται για να αγοράσει αγαθά από το εξωτερικό. ΄Η ξοδεύει περισσότερα για να εισάγει από όσα κερδίζει από την πώληση των δικών της αγαθών στο εξωτερικό.

 ΄Ετσι ενώ η Γερμανία μας κατέκλεψε στην κατοχή, παίζοντας αισχροκερδή παιγνίδια με το ελληνικό αισχροκερδές πολιτικό σύστημα διακυβέρνησης (Ζήμενς-Χριστοφοράκος-μπλοκάκια με ονόματα γνωστών Ελλήνων πολιτικών , υποβρύχια, αυτοκίνητα κ.λ.π.) εκτοξεύει τα spreads σε δυσθεώρητα ύψη, για να έρθουν οι γνωστοί ΄Ελληνες πολιτικοί που είχαν άριστες σχέσεις με την Ζήμενς κλ.π. και είναι καταχωρημένοι στα μπλοκάκια του Χριστοφοράκου,  να συνιστούν στον ελληνικό λαό προκλητικότατα και δήθεν αφελώς, ότι «όλοι πρέπει να γίνουμε φτωχότεροι»!
Και την ίδια στιγμή η κυβέρνηση Καραμανλή «ενίσχυε» τις ελληνικές τράπεζες με 28 δις ευρώ(!) και ο Αλογοσκούφης διαφήμιζε την φορολογική συνείδηση των Ελλήνων, στις παγίδες θανάτου της υπαίθριας διαφήμισης, μαζί με το πρόσωπο του Καραμανλή και των  άλλων πολιτικών αρχηγών(σε εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις ανά την Ελλάδα) ενόψει των εκάστοτε εκλογών κατά δικτατορικό τρόπο, ξοδεύοντας κάθε φορά  εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, από τον δημόσιο πλούτο.

Και εν τω μεταξύ τα ΜΜΕ, οι υπουργοί, τα κόμματα που «ροκανίζουν» τα εκατομμύρια ευρώ της ετήσιας  κρατικής «επιχορήγησης», μιλούν «μεταφυσικώς»   για τα “μυστήρια” των υπερβάσεων στα δημόσια έργα των εθνικών εργολάβων, της γενοκτονίας της ασφάλτου, και των φονικών διαφημιστικών πινακίδων, του βατοπεδίου, του «νόμιμου και του ηθικού», της «μίζας» και της «αρπαχτής», του παρασιτισμού, και της αισχροκέρδειας.

Και όλα αυτά τα συνδέουν μετά   των spreads, των CDS, των 251 εκατομμυρίων ευρώ που στοίχισε το Σύστημα ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004,  της αμερικάνικης εταιρίας SAIC, ονομαζόμενο C4I, που προφέρεται (Σι, φορ, άϊ ) και  προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων Command, Control, Coordination, Communication, Intergration: Διοίκηση, Ελεγχος, Συντονισμός, Επικοινωνίες και Διασύνδεση-Ενοποίηση. Και το οποίο Σύστημα C4I δεν λειτούργησε ποτέ(!).

Και φροντίζουν όλα αυτά να τα αντιμετωπίζουν ανεξάρτητα, σα να «εισέβαλλαν»    από το πουθενά. Τα διαβολικά ή θεϊκά (για τους κλέφτες, τους απατεώνες και τους ασύδοτους κερδοσκόπους) spreads, κλπ. που ακούγεται σαν κάτι θεόσταλτο, το οποίο πρέπει όλοι να το λατρέψουμε, να γίνουμε φτωχότεροι όλοι, εκτός από εκείνους που μας το συνιστούν, δηλαδή να το …εξοφλήσουμε σαν χρέος δικό μας, που το δημιούργησε ασφαλώς η αισχροκέρδειά τους.

΄Ετσι οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι . Και πρέπει να είναι και ευχαριστημένοι (οι φτωχότεροι) γιατί η «Ελλάδα θα πτωχεύσει», «θα γίνει  παύση πληρωμών» και,και,και…   Αλλά για εκείνους που οδήγησαν την χώρα σε αυτό το κατάντημα, για τα σκάνδαλα, τις  κλεψιές, τις μίζες, τα πλαστά τιμολόγια, τις σκανδαλώδεις υπερβάσεις στα δημόσια έργα, αυτούς τους πασίγνωστους και δακτυλοδεικτούμενους, δεν αρθρώνουν λέξη ή μάλλον τα συγκαλύπτουν στις επιτροπές της Βουλής, από «καναλίου εις κανάλιον» και από ΜΜΕ σε ΜΜΕ… Και επιμένουν να λειτουργούν κατά τον ίδιο παλιό τρόπο και πάνε από ολιγωρία σε ολιγωρία. Κι αν συνεχίσουν έτσι είναι βέβαιο θα βυθίσουν την χώρα σε περαιτέρω (οξύτατη) οικονομική, πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική κρίση και κανένα ΔΝΤ δεν θα μας σώσει (ακόμα και τον εαυτό του). Και ιδού γιατί:

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι ένας διεθνής οργανισμός, αρμόδιος για τη διαχείριση του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και την παροχή δανείων προς τα μέλη του για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που σχετίζονται με το ισοζύγιο πληρωμών.

Η ίδρυση του ΔΝΤ αποφασίστηκε στη Συνδιάσκεψη του Μπρέτον Γουτζ, στις 22 Ιουλίου του 1944.

Αρχιτέκτονες της δημιουργίας του ήταν ο  Άγγλος οικονομολόγος Τζον Μέιναρντ Κέινς, υπέρμαχος της κρατικής παρέμβασης στην οικονομία, και ο βοηθός υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Χάρι Γουάιτ.

Η δημιουργία του υπάκουσε στην ανάγκη για τη μεταπολεμική ανασυγκρότηση του κόσμου.

Στις 27 Δεκεμβρίου του 1945 εγκρίθηκε το καταστατικό του και την 1η Μαρτίου του 1947 άρχισε η λειτουργία του, με πρώτο διευθυντή τον βέλγο Καμίγ Γκιτ.

Το ΔΝΤ και  η Παγκόσμια Τράπεζα, δημιουργήθηκαν από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και σήμερα αριθμούν 184 μέλη. Δεν συμμετέχουν η Βόρειος Κορέα, η Κούβα, το Λίχτενσταϊν, η Ανδόρα, το Μονακό, το Τουβαλού και το Ναούρου.

 Μέρος της αποστολής του είναι η ενίσχυση των χωρών που αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα δημοσιονομικά προβλήματα. Σε αντάλλαγμα, οι χώρες αυτές είναι υποχρεωμένες να προχωρήσουν σε μία σειρά οικονομικών μεταρρυθμίσεων, όπως η ιδιωτικοποίηση κρατικών επιχειρήσεων και η εφαρμογή μέτρων λιτότητας,  επώδυνων για τους λαούς.

Την βοήθειά του ζήτησαν:

ΑΡΓΕΝΤΙΝΗ (1999, 2001,2005): Το ταμείο ζήτησε περικοπή δημοσίων δαπανών και αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων.

ΤΟΥΡΚΙΑ(αρχές 2007): Το ΔΝΤ ζήτησε υποτίμηση του νομίσματος, πάγωμα μισθών και δημοσίων δαπανών, καθώς και κεντρικό έλεγχο του τραπεζικού συστήματος.

ΟΥΓΓΑΡΙΑ (Νοέμβριος 2008): Μετά τη δανειοδότηση η χώρα αύξησε το ΦΠΑ από 20% σε 25%, οι συντάξεις αναπροσαρμόστηκαν, ο 13ος και 14ος μισθός καταργήθηκε, πάγωσαν μισθοί και συντάξεις, ελαστικοποιήθηκε η αγορά εργασίας κ.ά.

ΛΕΤΟΝΙΑ (2008): Το ΑΕΠ της έχει υποχωρήσει κατά 24%, οι συντάξεις «πάγωσαν», οι δαπάνες του προϋπολογισμού μειώθηκαν κατά 4,5%, υπήρξε περικοπή μισθών στο Δημόσιο κατά 40%.

ΙΣΛΑΝΔΙΑ (Νοέμβριος 2009): Επήλθε μείωση κατά 10% των δαπανών των υπουργείων και αύξηση κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες των επιτοκίων χορηγήσεων.

                                Οι σχέσεις της Ελλάδας με το ΔΝΤ

Τι πραγματικά θα συμβεί αν τελικά η Ελλάδα εμπλακεί στα γρανάζια του ΔΝΤ για βοήθεια , ανεξάρτητα αν αυτή η βοήθεια έρθει αποκλειστικά  από αυτό ή υπάρξει συνεργασία με την Κομισιόν και υπάρξουν και διμερείς συμφωνίες δανεισμού;
Η «βοήθεια» αυτή οδηγεί: σε λιτότητα, ανεργία, καθήλωση των μισθών και των συντάξεων, περικοπές ακόμη και στον τομέα της υγείας, νέους φόρους, επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και ριζική αναθεώρηση του ασφαλιστικού.

Η «συνεργασία» με  το ΔΝΤ  θα συνοδευτεί από κατάργηση επιδομάτων, 13ου και 14ου μισθού στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων και κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, καθώς και νέες αυξήσεις στον ΦΠΑ.

  Παράλληλα, οι Έλληνες θα πρέπει να αναμένουν και συρρίκνωση του Δημόσιου Τομέα κατά 25%, με απολύσεις που μπορεί να φθάσουν σε εκατοντάδες χιλιάδες άτομα, αλλά και άρση της μονιμότητας στους περισσότερους τομείς και συγχωνεύσεις Οργανισμών και ΔΕΚΟ, ώστε να μειωθούν οι απαιτούμενες θέσεις εργασίας.

Ας δούμε όμως στα πεταχτά την ιστορία των σχέσεων της Ελλάδας με το ΔΝΤ:
Η πρώτη  ανάμειξή του στα ελληνικά πράγματα ήταν το 1953.Τότε η κυβέρνηση Παπάγου, με υπουργό Συντονισμού τον Σ.Μαρκεζίνη, είχε υποτιμήσει κατά 50% τη δραχμή έναντι του δολαρίου. Το μέτρο πάρθηκε με τη σύμφωνη γνώμη και βοήθεια του ΔΝΤ, αφού είχε προηγηθεί σχετικά μεγάλο διάστημα συσκέψεων,  μελετών κλπ.

Το ξένο κεφάλαιο στην Ελλάδα τη δεκαετία του 1950 είχε εξασφαλίσει ειδικά προνόμια και απαλλαγές, που υπερέβαιναν τις προδιαγραφές, που  έθετε το ΔΝΤ και η Παγκόσμια Τράπεζα. Ενώ οι απώλειες στη δανειοληπτική φερεγγυότητα της χώρας αντιμετωπίζονταν με αυξήσεις των επιτοκίων.

 Ετσι, το ΔΝΤ δεν χρειάστηκε να επέμβει ούτε οι ελληνικές κυβερνήσεις να προσφύγουν σ’ αυτό, δεδομένου ότι η  Ελλάδα ήταν από τα ιδρυτικά μέλη του. Με συμμετοχή, μάλιστα, στην ίδρυσή του,  στη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς.  Στη διάσκεψη αυτή, που καθόρισε τη νομισματική εικόνα του κόσμου μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, εκπροσωπήθηκαν 44 χώρες, και η Ελλάδα, με πενταμελή αντιπροσωπεία  ( Κυβέρνηση Καϊρου,  αφού ακόμη συνεχιζόταν ο πόλεμος).

 Δύο μέλη της ήσαν ο Κυριάκος Βαρβαρέσος και ο Ανδρέας Παπανδρέου.

Ο πρώτος ήταν επικεφαλής της αντιπροσωπείας και ο δεύτερος μέλος της, ως τεχνικός εμπειρογνώμονας.

 Ο Κ. Βαρβαρέσος, με την ιδιότητα του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας και του πρέσβη-αντιπροσώπου της ελληνικής κυβέρνησης του Καϊρου, πήρε ενεργό μέρος στην προετοιμασία της συμφωνίας, ενώ στη διάσκεψη ήταν ένας από τους εισηγητές.

 

Πριν τη σύγκλησή της, ως υπουργός Οικονομικών, μετείχε στις διεργασίες για τη σύνταξη του τελικού κειμένου, που παρουσιάστηκε στο Μπρέτον Γουντς.

Με βάση αυτό ιδρύθηκαν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Παγκόσμια Τράπεζα και το δολάριο ανακηρύχτηκε  παγκόσμιο χρήμα.

 Ο Κυριάκος Βαρβαρέσος (1884 -1957) ήταν καθηγητής πολιτικής οικονομίας στη Νομική Αθηνών, υπήρξε για πολλά χρόνια υποδιοικητής και διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος.  Μέχρι τον θάνατό του υπήρξε σύμβουλος της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον.

 Τον Μάρτιο του 1946 συνέρχονται για πρώτη φορά τα διοικητικά συμβούλια του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας. Το κεφάλαιό τους ορίστηκε στα 16 δισ. δολάρια. Τη μεγαλύτερη συμμετοχή (περίπου στο ήμισυ) είχαν οι ΗΠΑ.

Οι αντιρρήσεις της ελληνικής αντιπροσωπείας στο Μπρέτον Γουντς είχαν σχέση με τις συναλλαγματικές ισοτιμίες, τα κρατικά αποθέματα και τη συμμετοχή της χώρας μας στο αρχικό κεφάλαιο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

 

Ο Βαρβαρέσος υπέβαλε δύο υπομνήματα στα οποία εξεθετε τις ελληνικές αντιρρήσεις. Και η συμμετοχή της Ελλάδος στο κεφάλαιο της Διεθνούς Τραπέζης από 40 εκατομμύρια  στα οποία είχε ορισθεί αρχικά, περιορίσθηκε στα 25 εκατομμύρια δολλάρια.

 Στην ελληνική αντιπροσωπεία εκτός από τον Βαρβαρέσο και τον Παπανδρέου μετείχαν ακόμη οι: Αλέξανδρος Αργυρόπουλος, διευθυντής τότε του Εμπορικού και Οικονομικού Τμήματος του υπουργείου Εξωτερικών. Διπλωμάτης από το 1919, που εκπροσώπησε τη χώρα σε πολλές διεθνείς διασκέψεις,  Αθανάσιος Σμπαρούνης, γενικός διευθυντής τότε του υπουργείου Οικονομικών, ενώ υπήρξε καθηγητής δημόσιας οικονομίας στην ΑΣΟΕΕ και μεταπολεμικά υπουργός Οικονομίας,  Αλέξανδρος Λοβέρδος ως τεχνικός Σύμβουλος και η Καίτη Κυριαζή (γυναίκα του Αργυρόπουλου) ως γραμματέας.

 Ο Ανδρέας Παπανδρέου, όταν πήρε μέρος στη διάσκεψη του Μπρέτον Γουντς, είναι 26 χρόνων. Είναι βοηθός καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ και εκείνη την περίοδο υπηρετεί ως εθελοντής του αμερικανικού Πολεμικού Ναυτικού (εξετάζει μοντέλα για τον κατάλληλο χρόνο επισκευής πλοίων). Την προηγούμενη χρονιά έχει τελειώσει το διδακτορικό του για «Το είδος και το εύρος της επιχειρηματικής δραστηριότητας».

 Το 1985, όταν πάλι το (ελληνικό) δημόσιο ταμείο ήταν άδειο, στις υποδείξεις για προσφυγή στο Δ Ν Τ ο πρωθυπουργός Αν. Παπανδρέου ενημέρωνε  με διάγγελμα:

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, που είναι τόσο ευαίσθητη σε θέματα που αφορούν την εθνική μας ανεξαρτησία, δεν είναι δυνατόν να διακινδυνεύσει μια τέτοια εξέλιξη. Γιατί, πέρα από το θέμα της αρχής υπάρχει και σοβαρή ιδεολογική αντίθεση με το είδος της οικονομικής πολιτικής που επιβάλλεται από τους διεθνείς χρηματοδοτικούς οργανισμούς σε τέτοιες περιπτώσεις. Γιατί όλοι ξέρουμε τις συνέπειες για τον λαό από τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που επιβλήθηκαν σε όσες χώρες παρενέβησαν οι διεθνείς οργανισμοί.

Ο Αν. Παπανδρέου διατύπωνε ευθαρσώς τις επιφυλάξεις του,γιατί γνώριζε την δράση  του ΔΝΤ.

Το 2005 ο νομπελίστας οικονομολόγος Τζόζεφ Στίγκλιτς, ήταν προσκεκλειμένος του Ιδρύματος Αν. Παπανδρέου και του προέδρου του ΠΑΣΟΚ Γ. Παπανδρέου. Μίλησε στην Αθήνα για το  ΔΝΤ και είπε ότι  οι αρχές του  δεν ήταν μόνο ένα «σύνολο δογμάτων οικονομικών», αλλά και μια «ιδεολογία».

Εν συνεχεία είναι γνωστό ότι:

-Το ΔΝΤ προώθησε στο παρελθόν πολιτικές όπως η απελευθέρωση των κεφαλαιαγορών, οι οποίες αύξησαν την παγκόσμια αστάθεια, και οι πολιτικές του των μεγάλων προγραμμάτων «διάσωσης»  είτε στη Λατινική Αμερική είτε  στη Ρωσία ή στην Ανατολική Ασία απέτυχαν.

-Ενώ δημιουργήθηκε για την προώθηση της παγκόσμιας οικονομικής σταθερότητας οι μετέπειτα στόχοι του, όπως η απελευθέρωση των κεφαλαιαγορών εξυπηρετούν κυρίως τα συμφέροντα της χρηματοπιστωτικής ολιγαρχίας. Η οικονομική επιστήμη  αντικαταστάθηκε, εντός του ΔΝΤ, από την «ιδεολογία» της χρηματοπιστωτικής κοινότητας.

Μία από τις διαφορές «ιδεολογίας» και επιστήμης είναι ότι η δεύτερη γνωρίζει ότι η γνώση έχει όρια και κάθε φορά υπάρχει αβεβαιότητα. Το ΔΝΤ, αντίθετα, θέλει να επιβάλλεται και να προβάλει την εικόνα του αλάθητου, υπαγορεύοντας οδηγίες!

-Το ΔΝΤ δεν είναι τίμιο, δεν είναι ειλικρινές, δεν είναι μετριόφρον
-Στα οικονομικά της αγοράς εάν ένας  δανειστής  δίδει επισφαλές δάνειο υφίσταται τις συνέπειες. Ο οφειλέτης μπορεί να χρεοκοπήσει και βάσει του εμπορικού νόμου υποδεικνύεται ο τρόπος με τον οποίο διευθετούνται οι πτωχεύσεις. ΄Ετσι λειτουργούν  οι οικονομίες της αγοράς.

Αντίθετα το ΔΝΤ δια των προγραμμάτων του χορηγεί κατ΄ επανάληψη κεφάλαια στις «βοηθούμενες» κυβερνήσεις προκειμένου να διασώσουν  τους «αισχροκερδείς», συνήθως Δυτικούς,  πιστωτές.

 Στα πλαίσια της «επιτήρησης» της Ελλάδας Οι τρεις οργανισμοί(Ευρωπαϊκή Επιτροπή,  Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και ΔΝΤ) θα ελέγχουν κατά πόσο η κυβέρνηση εφαρμόζει τα μέτρα λιτότητας που έχει εξαγγείλει, και θα πιέζουν για περισσότερα. Το ΔΝΤ έχει επιδείξει την ικανότητα να  εξαθλιώνει πληθυσμούς και να διαλύει οικονομίες. Ιδρύθηκε  με στόχο να ελέγχει την τήρηση της ελεύθερης αγοράς  προς όφελος των πλούσιων και των ισχυρών. Συνεργάζεται με την Παγκόσμια Τράπεζα που δανείζει είτε για έργα ανάπτυξης, είτε για τις «διαρθρωτικές αλλαγές» που προτείνει το ΔΝΤ.

 

Αντίθετα ακόμη και από οργανισμούς όπως ο ΟΗΕ ή η Ευρωπαϊκή Ενωση, το ΔΝΤ δεν λειτουργεί στη βάση της «ισοτιμίας» των κρατών-μελών. Κάθε χώρα έχει ψήφους ανάλογα με το μέγεθος της οικονομίας της. Δεν υπάρχουν  καθόλου προσχήματα.

Οι εννέα ισχυρότερες χώρες συγκεντρώνουν το 50% των ψήφων. Οι 150 φτωχότερες συγκεντρώνουν όλες μαζί περίπου 25%. Στις πολύ σημαντικές αποφάσεις χρειάζεται πλειοψηφία 85%.

 Οι ΗΠΑ είναι η μόνη χώρα που έχει πάνω από 15% των ψήφων και έτσι γίνεται και η μόνη χώρα που έχει πρακτικά δικαίωμα βέτο.

Πως λειτουργεί το ΔΝΤ φαίνεται από την περίπτωση της Αϊτής, που χτυπήθηκε από σεισμό το  2003:  Η Αϊτή πλήρωσε 57 εκατομμύρια δολάρια για τόκους προς το ΔΝΤ, ενώ η ξένη «βοήθεια» προς τη χώρα ήταν 39 εκατομμύρια.
Ανάμεσα στην «τεχνογνωσία» που είχε προσφέρει το ΔΝΤ στη χώρα ήταν ότι το 1995 την εξανάγκασε να μειώσει τους δασμούς στο ρύζι, από 35% σε 3%. Ετσι, μια χώρα που ως τότε έκανε εξαγωγές ρυζιού, έφτασε μέσα σε 10 χρόνια να εισάγει τρία στα τέσσερα κιλά ρύζι από το εξωτερικό, κυρίως από τις ΗΠΑ.

Η άλλη συμβουλή-εντολή του ΔΝΤ προς την Αϊτή ήταν να παγώσει τους μισθούς στους δημόσιους υπάλληλους. Μετά το σεισμό, το ΔΝΤ ξαναήρθε «γενναιόδωρα» να δανείσει την Αϊτή(!)

 Οι χώρες της Αφρικής υπέστησαν αντίστοιχες μαγικές συνταγές που θα τις έβαζαν υποτίθεται στο δρόμο της ανάπτυξης. Σήμερα το AIDS σκοτώνει περισσότερους ανθρώπους από όσους οι πόλεμοι στην Αφρική και η βασική ευθύνη γι΄αυτό το έγκλημα ανήκει στο ΔΝΤ.

Αναγκάζοντας τις κυβερνήσεις να βάλουν ως προτεραιότητα την αποπληρωμή του χρέους, εκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι καταδικάζονταν στη φτώχεια, ενώ οι υποδομές υγείας αφήνονταν να διαλυθούν, αφού δεν έβγαζαν άμεσα κέρδη που θα κατέληγαν στους τραπεζίτες. Η βοήθεια σε όλες τις περιπτώσεις πήγαινε πακέτο με εκβιασμούς για αγορές όπλων αλλά και άλλων προϊόντων από συγκεκριμένες εταιρίες – εκλεκτές του ΔΝΤ. Μια έρευνα είχε δείξει ότι οι χώρες που δαπανούν πολλά σε εξοπλισμούς έπαιρναν κατά μέσο όρο δυόμισι φορές μεγαλύτερη ενίσχυση.

Πεποίθηση  του ΔΝΤ  αποτελεί ο ισχυρισμός ότι οι αγορές έχουν την δυνατότητα να αυτορυθμίζονται, που τελικά φαίνεται πως βρίσκεται στη ρίζα της αποτυχίας του να εντοπίσει αυτό που θεωρητικά αναζητούσε.

Φάνηκε πρόσφατα, να υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια αλλαγής στο ΔΝΤ, αλλά αυτό  δεν είναι αλήθεια. ΄Οπως έχει επισημανθεί από κοινωνιολόγους το ΔΝΤ εμμένει στην «πεποίθησή» του   περί “αυτορρύθμισης” των αγορών».

Αυτό σημαίνει πως η «αυτορρύθμιση» έχει μεταβληθεί σε θρησκευτική πεποίθηση, που είναι πολύ δύσκολο να απορριφθεί, αφού το ιερατείο της είναι πάντα έτοιμο να ισχυριστεί πως οι αποτυχίες της δεν οφείλονται στην θεωρητική της χρεοκοπία, αλλά στην πλημμελώς «ορθόδοξη» εφαρμογή της. Δηλαδή σε κάθε περίπτωση το ΔΝΤ είναι αλάθητο, όπως δυστυχώς συμβαίνει από καταβολής κόσμου με τα διάφορα ανίερα… «ιερατεία» και την αισχροκερδή γραφειοκρατία.

Ο Στίγκλιτς στο Βιβλίο του «Η Μεγάλη Αυταπάτη» γράφει ότι  {«η άποψη που επικρατεί σε μεγάλο μέρος του αναπτυσσόμενου κόσμου, και την οποία συμμερίζομαι, είναι ότι το ίδιο το ΔΝΤ έχει γίνει περισσότερο μέρος του προβλήματος (της οικονομική κρίσης), που αντιμετωπίζουν οι χώρες παρά της λύσης του. Σε πολλές  από τις χώρες  που έπληξε η κρίση, τόσο οι απλοί άνθρωποι όσο και οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης και ο επιχειρηματικός κόσμος συνεχίζουν να αναφέρονται στην οικονομική και κοινωνική θύελλα, που έπληξε τα έθνη τους ως «το ΔΝΤ-με τον ίδιο τρόπο που θα έλεγε κανείς η «πανούκλα» ή η «Μεγάλη ΄Υφεση»}, για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι: «η ιστορία χωρίζεται σε «προ ΔΝΤ» και «μετά ΔΝΤ» περίοδο, όπως ακριβώς οι χώρες που ερημώνονται από ένα σεισμό ή κάποια άλλη φυσική καταστροφή χρονολογούν  τα γενονότα «πριν» και «μετά» το σεισμό».