Ο Φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμας κατά του ηγεμονικού ρόλου της Γερμανίας

Όπως γράφει ο Guardian, μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της γερμανικής πολιτικής διανόησης, ο Γιούργκεν Χάμπερμας, απηύθυνε αυστηρή προειδοποίηση, ότι η φιλελεύθερη δημοκρατία στη χώρα του μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο δεν θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη και ότι ο ηγεμονικός της ρόλος στην ευρωπαϊκή κρίση μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή.

Ο Χάμπερμας ζήτησε αναθεώρηση εκ βάθρων της γραμμής που ακολουθεί σήμερα η Γερμανία και τη στροφή από τις απαιτήσεις για σταθεροποίηση των δημοσιονομικών, συρρίκνωση του κράτους πρόνοιας και των δημοσίων υπηρεσιών, σε μία πολιτική αλληλεγγύης, με από κοινού ανάληψη ευθυνών από το σύνολο της ευρωζώνης, την κοινοτικοποίηση του χρέους και την έκδοση ευρωομολόγων.

Αναφερόμενος στη χώρα του, ο 83χρονος διανοητής δήλωσε ότι «η γερμανική κυβέρνηση κρατά στα χέρια της το κλειδί για το μέλλον της ΕΕ. Το βασικό ερώτημα δεν είναι μόνο αν η Γερμανία είναι σε θέση να αναλάβει την πρωτοβουλία, αλλά και κατά πόσο τη συμφέρει να το κάνει αυτό».

«Ο ηγετικός ρόλος που έτυχε σήμερα στη Γερμανία δεν ξυπνά μόνο φαντάσματα της ιστορίας, αλλά μας δελεάζει να ακολουθήσουμε μία μονομερή, εθνική, πορεία ή να υποκύψουμε σε δυναμικές φαντασιώσεις μίας «γερμανικής Ευρώπης»», πρόσθεσε ο Χάμπερμας.

«Εμείς οι Γερμανοί θα πρέπει να έχουμε μάθει από τις καταστροφές του πρώτου μισού του 20ού αιώνα και είναι προς το εθνικό μας συμφέρον να αποφύγουμε το δίλημμα ενός ημι-ηγεμονικού στάτους το οποίο σπανίως μπορεί να διατηρηθεί χωρίς να διολισθήσει σε συγκρούσεις».

Οπως σχολιάζει ο Guardian, ο Χάμπερμας, ένας από τους διανοητές που συνέβαλε στην διαμόρφωση της Γερμανίας τα τελευταία 50 χρόνια, κάλεσε την ΕΕ να μετατραπεί σε μία υπερεθνική δημοκρατία και η ευρωζώνη να γίνει μία πλήρως λειτουργική πολιτική ένωση, ενώ επιτέθηλε στην «τεχνοκρατική» διαχείριση της κρίσης από τις Βρυξέλλες και τους ευρωπαίους ηγέτες.

Στην πρώτη του μεγάλη ομιλία για την κρίση στην ευρωζώνη στο Πανεπιστήμιο του Λουβέν, κοντά στις Βρυξέλλες ο Χάμπερμας απηύθυνε έκκληση για ανάκαμψη των ευρωπαϊκών καταδικασμένων συνταγματικών φιλοδοξιών, υποστηρίζοντας ότι η αποσύνδεση ανάμεσα σε όσα χρειάζονται να γίνουν στην οικονομική πολιτική και όσων έχουν κριθεί πολιτικά εφικτό για τους ψηφοφόρους είναι ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους που αντιμετωπίζει η ήπειρος.

Ο Γιούργκεν Χάμπερμας είναι ο σημαντικότερος φιλόσοφος της εποχής μας. Γεννήθηκε το 1929 στο Ντίσελντορφ της Γερμανίας και σπούδασε στα πανεπιστήμια του Γκέτινγκεν, της Ζυρίχης και της Βόννης φιλοσοφία, ιστορικές και κοινωνικές επιστήμες, ψυχολογία, γερμανική φιλολογία. Το 1954 υπέβαλε τη διδακτορική διατριβή του με θέμα «Das Absolute und die Geschiechte. Von der Zwiespaltigkeit in Schellings Denken» («Το απόλυτο και η Ιστορία. Περί της διαιρετότητος στη σκέψη του Σέλινγκ») στο πανεπιστήμιο της Βόννης. Το 1962 δημοσιεύεται η διατριβή του επί υφηγεσία με θέμα «Strukturwandel der Offentlichkeit» («Δομική αλλαγή της δημόσιας σφαίρας»). Το 1964 αναγορεύεται καθηγητής της φιλοσοφίας και της κοινωνιολογίας στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης. Το 1968 δημοσιεύεται το έργο του Erkenntnis und Interesse (Γνώση και ενδιαφέρον), το οποίο προκάλεσε ατέρμονες συζητήσεις σε επιστημονικό και επιστημολογικό επίπεδο.
Κατά το διάστημα 1971-1981 διευθύνει το Ινστιτούτο Max Planck στο Στάρνμπεργκ με ερευνητικό αντικείμενο τις «συνθήκες ζωής στον επιστημονικοτεχνικό κόσμο». Το 1981 δημοσιεύεται το δίτομο έργο του Theorie des kommunikativen Handelns (Θεωρία του επικοινωνιακού πράττειν), στο οποίο διατυπώνεται η ιδέα της κοινωνίας ως επικοινωνίας. Το 1985 δημοσιεύεται το βιβλίο του Der philosophische Diskurs der Moderne (Ο φιλοσοφικός Λόγος για την νεωτερικότητα), στο οποίο ανασυγκροτεί τη συζήτηση για την αυτοσυνείδηση και την κριτική του μοντέρνου φιλοσοφικού Λόγου. Τον Οκτώβριο του 1993 αναγορεύεται επίτιμος διδάκτωρ του πανεπιστημίου Αθηνών. Τον Ιούνιο του 1994 συμπλήρωσε τον κύκλο καθηγεσίας του στο πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης.